CẨM NANG HAY DU LỊCH PHÚ THỌ
Du lịch Phú Thọ từ A đến Z
Người người về đất tổ Phú Thọ không chỉ để được đặt chân đến đền Hùng thiêng liêng mà còn để nghe câu hát ghẹo trao duyên, được đắm mình trong vùng đất đậm bản sắc văn hóa và được thưởng thức những món ngon chỉ có riêng ở nơi này.
Du lịch Phú Thọ vào thời gian nào ?
Là mãnh đất có nhiều lễ hội phong phú, đa dạng và diễn ra các tháng trong năm suốt năm. Đến với Phú Thọ vào bất cứ thời gian nào, du khách đều có thể hòa mình vào không khí lễ hội náo nhiệt tại đây. Đặc biệt, vào ngày giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch) hàng năm đây là ”đại lễ” tại Phú Thọ và cũng là một trong những ngày Quốc lễ của Việt Nam. Thời gian này cũng là nhiều du khách tìm về Phú Thọ nhiều nhất để tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính với các vị vua Hùng. Nhằm nhắc nhở các thế hệ sau: “Dù ai đi ngược về xuôi – Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba“.
PHƯƠNG TIỆN DI CHUYỂN
Phú Thọ cách Hà Nội 80km. Mất khoảng vài tiếng đi xe khách theo đường bộ, du khách sẽ đến được Phú Thọ.
LƯU TRÚ KHI DU LỊCH PHÚ THỌ
- Khách sạn Việt Trì Garden
Địa chỉ: Nguyễn Tất Thành, Trưng Vương, Việt Trì, Phú Thọ
Điện thoại: 0210 3555 555
- Khách sạn Hương Giang
Địa chỉ: Hùng Vương, Vân Phú, Việt Trì, Phú Thọ
Điện thoại: 0210 3952 784
- Khách sạn Hồng Ngọc 2
Địa chỉ: 8 tầng cạnh trung tâm hội nghị tỉnh, 938 Hùng Vương, Thọ Sơn, tp. Việt Trì, Phú Thọ
Điện thoại: 0210 3862 025
- Khách sạn Mường Thanh Phú Thọ
Địa chỉ: Gia Cẩm, tp. Việt Trì, Phú Thọ
Điện thoại: 0123 757 8166
- Thanh Thủy Resort
Địa chỉ: tt. Thanh Thủy, Thanh Thủy, Phú Thọ
Điện thoại: 0210 3624 888
- Trung tâm hội nghị tỉnh Phú Thọ
Địa chỉ: Thanh Miếu, tp. Việt Trì, Phú Thọ
Điện thoại: 0210 3910 321
- Khoáng nóng thanh thủy
Địa chỉ: La Phù, tt. Thanh Thủy, Thanh Thủy, Phú Thọ
Điện thoại: 04 3646 3194
- Khu nghỉ dưỡng Thanh Lâm
Địa chỉ: Đồi Chuộn, Khu 1 , thị trấn Thanh Thủy , Tỉnh Phú Thọ
Điện thoại: 096 630 26 54
ĐIỂM ĐẾN KHÔNG THỂ BỎ QUA KHI DU LỊCH PHÚ THỌ
Đền Hùng (thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ)
Đền Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh với độ cao 175m là một di tích lịch sử, văn hoá đặc biệt quan trọng của quốc gia nói chung và của tỉnh Phú Thọ nói riêng.
Quần thể di tích này bao gồm các điểm di tích quan trọng như: đền Hạ - nơi gắn liền với truyền thuyết bà Âu Cơ sinh bọc trăm trứng, cội nguồn của con dân Việt; đền Trung – từng là nơi các vua Hùng luận bàn việc nước; đền Thượng – nơi vua Hùng lập đàn tế lễ trời đất, cầu mùa màng, thờ thần lúa, đồng thời cũng là nơi thờ thánh Gióng và là chốn an nghỉ của vua Hùng thứ 6. Ngoài ra, trong quần thể này còn có đền Giếng, nơi công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa soi mình trong Giếng Ngọc.
2. Ao Giời - Suối Tiên (xã Quân Khê, huyện Hạ Hoà)
Từ ngọn núi cao nhất trong vùng, núi Nả, suối đổ về tạo ra những thác nước trắng xóa làm nên cảnh quan thiên nhiên vô cùng đẹp đẽ. Thác nơi đây có cái cao đến 20m, đổ ào ào xuống những vực nước sâu hút và xanh mát. Số khác lại róc rách chảy men theo những bãi đá cuội lấp lánh sắc màu dưới ánh nắng rực rỡ đến kỳ ảo. Mỗi một con thác trong tổng số hơn 10 thác nơi đây đều mang những vẻ đẹp riêng có và được nhân dân trong vùng đặc tên theo các truyền thuyết dân gian như Ao Giời, Thác Mây, Động Tiên, Thác Gió, Bể Ngọc, Thác Chum, Thác Lòng Thuyền, Thác Ba Tầng, Giếng Bụt,...
Men theo những con suối, du khách còn dễ dàng bắt gặp những khối đá với thù hình đặc biệt được gọi bằng những cái tên rất hình tượng như đá Bệ Rồng, đá Hổ Phục, đá Voi Quỳ, Cánh Tiên, Cổng Trời…
3. Đầm Ao Châu (thị trấn Hạ Hòa, xã Ấm Hạ, xã Y Sơn và xã Phụ Khánh thuộc huyện Hạ Hòa)
Từ Việt Trì đi về phía Tây Bắc thêm 70km, du khách sẽ đến với một đầm nước rộng mênh mông với dáng như đầu của một con trâu với 2 sững chĩa về hai hướng con sông Lô và sông Thao. Quanh năm, nước trong đầm không hề cạn mà luôn trong xanh một màu, phẳng lặng như gương soi cả bầu trời cao rộng và những quả đồi nhô nhấp. Hàng trăm ngách nước nơi đây, len lỏi qua các dãy đồi, thu nước về từ các con suối nhỏ bốn bề và tạo nên cảnh quan sông nước hữu tình tuyệt mỹ.
Đến đây, du khách sẽ có cơ hội được thăm thú những vườn cây ăn trái xum xuê người dân trồng quanh đầm, được thả hồn thảnh thơi câu cá hoặc thử sức khám phá với những trò mạo hiểm như leo núi, bơi thuyền… Hiện nay, đầm Ao Châu được xem là vùng đất du lịch đầy tiềm năng đang được tỉnh Phú Thọ đẩy mạnh khai thác.
4. Nước khoáng nóng Thanh Thuỷ (xã La Phù, huyện Thanh Thuỷ)
Dù chỉ mới được phát hiện trong những năm gần đây nhưng mỏ khoáng nóng Thanh Thủy đã trở thành một điểm đến thu hút đối với nhiều du khách thập phương khi đến với Phú Thọ. Diện tích bao phủ của mỏ nước này vào khoảng 1km2 với độ sâu khoảng 35 - 100m và nhiệt độ nước từ 40 – 57 độ C. Hầu hết du khách và cả người dân địa phương tìm đến đây ngâm mình trong dòng khoáng nóng để được phục hồi cơ thể và chữa bệnh.
5. Vườn quốc gia Xuân Sơn (xã Xuân Sơn, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ)
Cuối dãy Hoàng Liên Sơn, nơi cửa ngõ của vùng Tây Bắc Bộ là vườn quốc gia Xuân Sơn, nơi có rừng nguyên sinh trên đá vôi duy nhất của Việt Nam. Nơi đây có đến 726 loài thực vật bậc cao và rất nhiều hệ thực vật tiêu biểu cho vùng đất Tây Bắc với các loại cây như táu muối, táu lá duối, sao mặt quỷ và chò chỉ, chò vảy, nghiến, dồi, vầu đắng, kim giao. Ngoài ra, đây còn là kho dự trữ các cây thuốc khổng lồ, là nơi rau đắng mọc với mật độ dày nhất của khu vực miền Bắc.
Tính đến hiện tại, Xuân Sơn là ngôi nhà của 365 loài động vật, với 46 loài có trong sách đỏ Việt Nam và 18 loài có trong sách đỏ Thế giới. Trong đó, còn có cả những loài mang yếu tố Ấn Độ - Mã Lai và yếu tố Hoa Nam rất độc đáo. Bên cạnh hệ động, thực vật phong phú, Xuân Sơn còn được tạo nên bởi rất nhiều cảnh quan kỳ thú từ các đỉnh: núi Voi, núi Ten và núi Cẩn xen lẫn với các con suối Lấp, suối Thang và rất nhiều thác nước kỳ vỹ. Tất cả đã và đang biến Xuân Sơn trở thành nơi có sức hút đặc biệt đối với nhiều du khách khi đặt chân đến Phú Thọ.
6. Đền Mẫu Âu Cơ (xã Hiền Lương, huyện Hạ Hoà, tỉnh Phú Thọ)
Đền Mẫu Âu Cơ nằm trong vùng núi non trùng điệp, với đầm nước mênh mông và một dải đồng bằng ven sông màu mỡ. Tương truyền đây chính là nơi mẹ Âu Cơ theo đám mây ngũ sắc về trời sau một thời gian cùng 49 người con sinh cơ lập nghiệp. Để tưởng nhớ công ơn của Tổ Mẫu, nhân dân trong vùng đã lập đền thờ từ đó.
Dưới gốc đa cổ thụ, đền Mẫu nằm quay về hướng Nam, đối diện là núi Giác sừng sững, sau lưng là dải sông Hồng uốn lượn, bên tả có giếng Loan, bên hữu có giếng Phượng. Tất cả sự sắp bày này đã tạo nên một án thư giữa đất trời thiêng liêng. Trong đền hiện còn lưu giữ bức chạm gỗ rất quý vốn được xem là tiêu bản của nền nghệ thuật đương đại cùng các di vật cổ đặc sắc về mặt nghệ thuật. Cứ vào ngày 7 tháng Giêng hàng năm, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ hội linh đình thu hút đông đảo khách thập phương đổ về tham dự.
7. Đền Tam Giang (phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ)
Bên dòng sông Lô cuồn cuộn, đền Tam Giang nằm lặng lẽ ở một vị trí đắc địa về phong thuỷ, trên có mây lãng đãng phủ mờ, chung quanh non nước bao la, tạo nên cảnh quan hết sức thơ mộng. Đền là nơi thờ các tiên tổ, anh hùng đã có công khai hoang và giữ gìn non sông bờ cõi. Trong đó có Vũ phụ Trung dực Uy Hiển Vương, người được nhân dân coi là Thành hoàng và là người cai quản sông Bạch Hạc. Bên cạnh đó, đền cũng là nơi để thờ Tam Phủ: Mẫu Thoải (mẹ sông nước), Mẫu Thượng Ngà (mẹ núi rừng) và Mẫu Cửu Trùng (mẹ bầu trời).
Qua bao thăng trầm lịch sử, đến nay, sau nhiều lần trùng tu, đền có lối kiến trúc lỗng lẫy, hoàn mỹ trong tổng diện tích 1000m2, với kiến trúc chữ “đinh” truyền thống. Tại chùa, hiện còn lưu giữ một chiếc chuông đồng có niên đại từ thời Minh Mạng năm thứ 1, được gọi là “Thông Thánh quán chung ký”. Bên cạnh đó còn nhiều bài minh chuông qua các thời Gia Long thứ 17, Đại Khánh thứ 8, đời vua Trần Minh Tông vẫn còn được lưu giữ tại đây. Chính vì các giá trị lịch sử quý giá này, năm 2010, đền Tam Giang đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
8. Hồ Ly
Hiện nay, hồ Ly là một trong những hồ có trữ lượng nước lớn nhất tỉnh Phú Thọ sau khi ngăn đập. Với diện tích mặt nước lên đến 40ha, hồ Ly có sức chứa khoảng trên 3 triệu m3 nước. Do được tạo bởi hai khe nước khe Ly và khe Chanh nên người dân trong vùng lấy tên Ly đặt cho hồ. Nơi đây dần trở thành điểm đến của nhiều người bởi cảnh sắc thiên nhiên như tranh vẽ khi vạn vật đều soi mình dưới mặt nước trong xanh, phẳng lặng như tờ làm nhân lên gấp bội vẻ đẹp quý giá này của tạo hoá.
9. Khu du lịch Bạch Hạc - Bến Cát
Khu du lịch Bạch Hạc – Bến Cát toạ lạc trên diện tích 100 ha ở bờ Bắc và bờ Nam sông Lô. Đây là nơi cho thấy nét điển hình nhất của vùng trung du Bắc Bộ. Sự xen kẽ khéo léo giữa đồi núi, rừng xanh và non nước đã vẽ nơi này thành một bức tranh hữu tình và thơ mộng. Đến đây, du khách sẽ có cơ hội được cắm trại, câu cá, thăm vườn, nghỉ dưỡng hoặc có thể sáng tác, bình thơ để nâng hồn giữa trời mây non nước. Đi theo trục dẫn của khu du lịch, du khách sẽ đến lần lượt với từng phân khu chức năng để tận hưởng kỳ nghỉ ngơi và khám phá đầy lý thú của mình.
10. Hang Lạng (xã Xuân Sơn thuộc huyện Thanh Sơn, Phú Thọ)
Nằm sâu trong lòng ngọn núi Ten, hang Lạng là hang lớn và dài nhất trong hệ thống hang động ở đất Xuân Sơn kỳ thú này. Hang này chạy dọc theo dãy núi đá vôi với một con suối lớn chạy suốt hơn 2/3 chiều dài hang tính từ vài dặm từ cửa hang trở về cuối động. Các nhũ thạch nơi đây qua hàng triệu năm bồi đắp đã hình thành nên những hình dạng kỳ thú trông như những bức tượng Phật vừa huyền bí vừa kỳ ảo. Đặc biệt hơn cả, nơi đây nhũ thạch không sỉn màu xám thời gian và luôn trắng sáng, thỉnh thoảng người ta lại bắt gặp những điệu vũ của sắc hồng, sắc tía nơi đây khi có ánh đèn lấp loé rọi vào. Gắn với vẻ kỳ vỹ của hang Lạng, còn là cả một truyền thuyết dài và huyền bí về thần hang Lạng. Có lẽ với tất cả sự kết hợp từ yếu tố thiên tạo cho đến những huyền hoặc quanh câu chuyện hình thành hang này mà nhiều du khách không nỡ lòng bỏ qua địa danh du lịch đầy sức hấp dẫn này.
ẨM THỰC KHI DU LỊCH PHÚ THỌ
1. Chè
Người đến Phú Thọ nhìn thấy những đồi chè xanh mởn nơi đây đều không khỏi ngẩn ngơ. Tuy những đồi chè nơi đây đều mang dấu ấn của con người nhưng từng đường uốn lượn giữa các vườn chè đều như một bức tranh thiên nhiên cố tình tạo nên. Chè ở Phú Thọ rất đa dạng từ chè tươi, chè khô, chè đen cho đến các sản phẩm chè đã được xuất khẩu như trà ô long, chè hương, chè lipton…
2. Cọ ỏm
Người Phú Thọ coi quả cọ là một đặc sản ngon của vùng. Cứ mỗi độ mùa chuyển cơn se lạnh, những chùm cọ lúc lỉu trên cành lại chín rộ, căng bóng một màu đen tuyền. Người ta mang vị bùi, chát của loại quả này về nhà và bắt đầu làm ỏm. Để ỏm thành công trong một mẻ quả cọ là điều không hề dễ dàng khi người ta buộc phải canh đúng độ sôi của nước để cọ không bị teo chát.
Sau khi ỏm, tinh dầu cọ bám quanh nồi. Khi ấn vào quả thấy mềm và màu quả cọ chuyển sang vàng là biết mẻ ỏm cọ đã thành công. Người sành ăn khi ăn cọ ỏm nghe đủ vị ngọt, béo, bùi, thơm và dẻo đến dính răng thì biết ngay đó là cọ nếp rất hiếm. Món ngon này được ăn kèm nước mắm hoặc muối lạc tuỳ theo sở thích của mỗi người. Ngoài món cọ ỏm này ra, dân trong vùng còn dùng cọ để muối dưa hoặc đồ xôi cũng rất ngon.
3. Thịt chua
Thịt chua cũng chính là một loại nem. Thế nhưng không giống với nhiều loại nem ở những vùng khác, thịt chua Phú Thọ mang dấu ấn ẩm thực của người Mường nên hương vị rất đặc biệt. Chìa khoá cho vị ngon rất riêng của thịt chua Phú Thọ chính là ở khâu rang thính. Thính càng chín kỹ càng cho mùi thơm phức nhưng cái khó là phải canh chỉnh sao cho thính này không bị cháy. Sau khi trộn thịt với thính rang, người ta sẽ nhồi vào trong một ống tre, nhét chặt hai đầu bằng vài lá ổi và nén bằng vài thanh tre gài.
4. Thịt chó Việt Trì
Ở Việt Trì, nghề chế biến thịt chó đã thành ra chuyên nghiệp. Chó được chọn phải là chó nuôi sàn của người dân tộc ở Việt Trì để khi làm ra món ăn thịt không bị thâm sẫm mà lại có mùi thơm và độ mềm vừa phải. Nếu không thích cầy nướng, du khách cũng có thể chọn món chân giò hấp để cảm nhận được hết độ ngọt, mềm và thơm phức trong màu vàng đẹp mắt. Nếu muốn tăng cường sức khoẻ, du khách có thể gọi món thịt chó hầm đu đủ để biết thêm một vị ngon rất khác biệt của thịt chó ở vùng này.
Ở Việt Trì có hẳn một con phố chuyên chế biến thịt chó, đó là phố Đoàn Kết. Những hàng quán nơi đây cho đến nay vẫn giữ nguyên nét dân dị vốn có như một cách để tạo thêm sự ngon miệng cho người sành ăn các món thịt chó.
5. Bánh tai
Từ lâu, bánh tai đã là một đặc sản riêng có của Phú Thọ. Bánh tai ngon bởi người ta phải chọn lựa kỹ càng loại gạo tẻ dẻo thơm và trắng đục. Thêm ít nhân với thịt và hành, người ta sẽ tiếp tục nhào nặn khéo léo để cho ra những chiếc bánh tai nóng hổi, thơm ngon ngây ngất.
6. Bưởi Đoan Hùng
Giống bưởi Đoan Hùng đã trở thành một nông sản quý đối với người dân khắp miền Bắc. Muốn biết bưởi này có gì khác biệt so với các loại bưởi khác, du khách cần quan sát trước hết ở hình dáng quả bưởi. Bưởi Đoan Hùng dẹt, vỏ hơi vàng úa như héo, múi bưởi mỏng và mọng, rất ráo và có vị ngọt thanh, mát lịm khi cắn vào. Đặc biệt, du khách có thể để bưởi từ vài tháng đến nửa năm mà khi gọt ra dùng vẫn còn nguyên vị ngọt ban đầu.
7. Rau sắn
Tuy chỉ là một món ăn truyền thống mang tính chất dân dã nhưng rau sắn lại gắn bó rất chặt chẽ với nền ẩm thực của đất Phú Thọ. Muốn rau sắn dùng được, du khách cần mang về nhà, muối chua và vò mềm. Kế đến, người ta lại lấy ít muối trộn chung với sắn nhằm giúp sắn không bị hư mà lại rất mau chua. Chỉ với món sắn muối chua này, người ta tưởng như mọi món ăn trên bàn đều ngon hơn gấp bội.
8. Rêu đá Thanh Sơn
Thanh Sơn là nơi có nhiều đồi núi nhất trong cả vùng và cũng là nơi xuất phát của nhiều món ăn ngon đặc sắc. Trong đó, không thể không kể đến món rêu đá. Người dân lấy rêu từ đá suối về, đem đập nhiều lần để sạch cát. Sau đó trộn vào rêu này các gia vị muối, tiêu, hành, tỏi, ớt, bột ngọt, thịt mỡ và gói tất cả vào nhiều lớp lá đu đủ. Từng gói này sẽ được cột vào thanh tre và mang đi nướng dưới lửa vừa. Khi lớp lá đu đủ cháy vào lớp trong cùng, cũng là lúc thịt mỡ tan chảy và gia vị bốc mùi thơm phưng phức. Lúc này du khách sẵn sàng dùng rêu đá cùng người dân bản.
9. Hồng Hạc Trì
Hồng ở vùng đất Hạc Trì gọi là hồng Hạc có quả lớn, không hạt, trái hình vuông, cát mịn và giòn ngọt. Đặc biệt, người dân sau khi hái hồng về thường ngâm chúng trong giếng đá ở Tiên Cát để trái hồng về sau luôn ngọt và giòn kỳ lạ. Du khách có thể ăn mãi không biết ngán khi thưởng thức vị ngon của loại trái cây này.
ahaytravel.com