Cẩm nang chi tiết hướng dẫn du lịch Mù Cang Chải

CẨM NANG HAY DU LỊCH MÙ CANG CHẢI

 
Du lịch Mù Cang Chải từ A đến Z
Mù Cang Chải là một huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái phía bắc giáp huyện Văn Bàn của tỉnh Lào Cai, phía nam giáp huyện Mường La của tỉnh Sơn La, phía tây giáp huyện Than Uyên của tỉnh Lai Châu, phía đông giáp huyện Văn Chấn cùng tỉnh. Huyện nằm dưới chân của dãy núi Hoàng Liên Sơn, ở độ cao 1.000 m so với mặt biển. Muốn đến được huyện Mù Cang Chải phải đi qua đèo Khau Phạ – là một trong tứ Đại Đèo của Tây Bắc. Mù Cang Chải nằm cách Hà Nội khoảng 280km, mỗi mùa lúa chín nơi đây đón tiếp hàng nghìn khách từ khắp các miền tổ quốc về thăm.
 
Du lịch Mù Cang Chải vào thời gian nào ?
Mù Cang Chải có 2 mùa khá đẹp mà du khách có thể sắp xếp thời gian để đến, những mùa khác đến Mù Cang Chải không có gì đặc sắc.
Khoảng giữa tháng 9 đến giữa tháng 10 là mùa lúa chín, lúc này toàn bộ Mù Cang Chải sẽ vàng rực một màu lúa, thời tiết đẹp, thuận lợi để đến thăm nơi đây. Thường thời điểm phù hợp nhất là từ khoảng 15-9 đến 10/10 hàng năm, trước khoảng thời gian này thì lúa hơi xanh, sau khoảng này thì gần như đã gặt hết.
Khoảng tháng 5-6 là mùa đổ nước, khi những cơn mưa mùa hè bắt đầu trút nước xuống những ngọn núi thì nước được dẫn từ trên núi vào các ruộng bậc thang. Nước tràn vào các thửa ruộng làm cho đất khô cằn trở nên mềm hơn và nở ra giúp bà con có thể cấy lúa. Đây cũng là thời điểm bà con bắt đầu xuống đồng cày cấy chuẩn bị cho một vụ mùa mới. Chính vì thế ở các ruộng bậc thang miền núi phía Bắc, lúa chỉ có thể trồng được một vụ. Những bậc thang loang loáng nước trong nắng chiều tạo nên một vẻ đẹp khiến cho bao du khách phải ngỡ ngàng.


PHƯƠNG TIỆN DI CHUYỂN
Từ Hà Nội các du khách có thể chạy thẳng xe máy lên Mù Cang Chải hoặc đi xe giường nằm để tới với Thị trấn vùng cao này. Nếu đi ô tô khách thì du khách có thể lựa chọn phương án thuê xe máy để lang thang quanh khu vực Thị trấn Mù Cang Chải và một số xã lân cận để chụp ảnh và ngắm lúa, các dịch vụ cho thuê xe máy du khách có thể liên hệ luôn với khách sạn nhà nghỉ mà du khách ở để thuận tiện.


LƯU TRÚ KHI DU LỊCH MÙ CANG CHẢI
- Nhà nghỉ Bưu Điện
Địa chỉ: 143, Thị Trấn Mù Cang Chải, Huyện Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 029 3560 345

- Nhà khách Suối Mơ
Địa chỉ: tt. Mù Cang Chải, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 029 3878 643

- Nhà Nghỉ Duy Vũ
Địa chỉ: Tổ 6 Thị Trấn Mù Cang Chải, tt. Mù Cang Chải, Yen Bai Province
Điện thoại: 094 823 33 23


ĐIỂM ĐẾN HẤP DẪN KHÔNG THỂ BỎ QUA KHI DU LỊCH MÙ CANG CHẢI

Đèo Khau Phạ
Là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất Việt Nam (một trong Tứ Đại Đỉnh Đèo miền Bắc) vượt qua đỉnh núi Khau Phạ, ngọn núi cao nhất vùng Mù Cang Chải. Đèo Khau Phạ có điểm khởi đầu là đoạn cắt quốc lộ 32 với quốc lộ 279 liền mạch liên tiếp với đèo Chấu phía trước nó và đèo Vách Kim phía sau trên đường 32. Từ thành phố Yên Bái, ngược theo quốc lộ 32 chừng 5 giờ đồng hồ, qua xã Tú Lệ, đèo Khau Phạ huyện Mù Cang Chải hiện ra giữa một vùng cao nguyên được bao quanh bởi những dãy núi điệp trùng. Những cung đường đèo quanh co giữa những cánh rừng già còn mang đậm nét nguyên sơ và những triền ruộng bậc thang của các dân tộc H’Mông, Thái.

Đường đèo Khau Phạ có đến hai phần ba là đường cấp phối, gập ghềnh đá sỏi, chỉ đoạn đi qua Tú Lệ mới được làm đẹp hơn đôi chút. Trong suốt chiều dài của đèo có đến vài chục đoạn cua gấp khúc tay áo. Vào những ngày mây mù, đèo đặc biệt nguy hiểm cho cánh lái xe vì con đèo không có rào chắn hay bất cứ biển cảnh báo nào. Cung đường đèo đã xuống cấp nhiều vì không được sửa chữa thường xuyên, dễ dàng bị sạt lở, sụt lún vì nằm trong vùng đất đỏ bazan, hệ đất yếu. Thêm vào đó là sự nguy hiểm rình rập thường xuyên với những tảng đá từ trên núi cao có thể rơi xuống bất cứ lúc nào. Ít có xe tải lớn qua lại trên con đường này vì độ dốc của đèo khiến
cho quãng thời gian đi lại trở nên quá dài.

+ Hoa Tam Giác Mạch
 

Nhằm bổ sung thêm các địa điểm đẹp để khách du lịch có thể thỏa sức tạo dáng chụp ảnh, một vài người dân tại xã Cao Phạ đã mang hoa tam giác mạch về trồng tại đây. Hoa được trồng tại khu vực tổ chức lễ hội dù lượn hàng năm trên đèo Khau Phạ, thời gian hoa nở khoảng 3 tuần và trùng với dịp lúa chín.


Xã Tú Lệ
Là một thung lũng thuộc huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, Tú Lệ là một trong những điểm dừng chân yêu thích của nhiều du khách yêu vẻ đẹp thiên nhiên.
 

Tú Lệ giữa mùa thu, lúa chín vàng ươm rạt rào như sóng núi. Mùa gặt náo nức rộn ràng, mùi cơm mới theo gió bảng lảng trên chái nhà… Tú Lệ có thể ví như một cô gái miền sơn cước vô cùng xinh đẹp.
Không chỉ thu hút du khách bởi những thửa ruộng bậc thang chín vàng tháng 9, Tú Lệ còn hấp dẫn cả những tay săn ảnh khi người Thái nơi đây vẫn lưu giữ được nét sinh hoạt truyền thống là “tắm tiên” bên suối.
 
 
Bản Lìm Mông
Bản Lìm Mông xã Cao Pạ, huyện Mù Cang Chải -Yên Bái từ bao đời nay vẫn ẩn mình trong mây. Xưa nay, dân xê dịch vẫn thường rỉ tai nhau tứ đại hiểm địa Tây Bắc bởi độ khó hiểm trở của đường đi và cả bởi đó cũng là nơi… tận cùng, và Lìm Mông là một trong số ấy, đầy hấp lực đầy mời gọi và cũng đầy thách thức.
 

Lìm Mông là bản của người Mông. Đường lên Lìm Mông dốc ngược, nếu cắm biển báo chắc biển nào cũng trên 10 độ. Con đường đất đỏ, bụi mờ trong nắng khô, vào ngày mưa hẳn sẽ là một thách thức đáng sợ cho các tay lái. Những góc cua vừa gắt vừa dốc đến mức chiếc xe như muốn trôi tuột lại phía chân dốc nhưng vượt qua được các du khách sẽ thấy quả thật bõ công khi tìm mọi cách lăn lộn vào tận đây.
 
 
Xã La Pán Tẩn
 

Nổi tiếng bởi những thửa ruộng bậc thang đẹp tựa vân tay của trời, La Pán Tẩn không hổ danh là một trong 3 địa phương của huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái, ruộng bậc thang – công trình kiến trúc nghệ thuật mang đầy tính sáng tạo của đồng bào Mông sinh sống trên mảnh đất này đã được Bộ VH,TT&DL xếp hạng Di tích danh thắng cấp Quốc gia từ cuối năm 2007.
 
 
Ruộng lúa Mâm Xôi
 

Mâm xôi là tên gọi mà dân yêu thích du lịch đặt cho một địa điểm chụp ảnh rất đẹp khi mùa lúa chín Mù Cang Chải về. Chỗ này cách trung tâm huyện khoảng 10km, ngay chân cầu Ba Nhà có một con đường đất đi ngược lên trên, đường khá xấu và trơn trượt nhất là vào mùa mưa, tại đây luôn có sẵn đội ngũ xe ôm người bản địa sẵn sàng chở du khách lên tận nơi với giá khoảng 50k (khứ hồi luôn nhé), nếu muốn luyện chân tay du khách cũng có thể leo bộ mất khoảng 30 phút, nếu tự đi xe máy lên Mù Cang Chải và tay lái đủ vững, du khách có thể tự phi xe lên.
 
 
Xã Chế Cu Nha
 

Đây là một xã của huyện Mù Cang Chải, nằm cách trung tâm huyện khoảng 7km về hướng Hà Nội, đường vào xã này khá dốc và khó đi, không phù hợp lắm với những du khách đi lần đầu. Do đường khó đi nên ở Chế Cu Nha cũng vắng bóng khách du lịch hơn, nếu có nhiều thời gian các du khách có thể vào đây và tha hồ khám phá những góc rất đẹp và yên bình của xã vùng cao này.


Xã Dế Xu Phình
 

Một xã nhỏ của Mù Cang Chải nơi cũng thường xuyên được dân bụi mò vào ngắm lúa. Dế Xu Phình có diện tích khá nhỏ với dân số chỉ khoảng 1500 nhân khẩu.
 
 
Chợ Phiên Mù Cang Chải
 

“Chợ phiên vùng cao” là 1 phần nội dung chính trong tuần lễ Ruộng Bậc Thang Mù Cang Chải trở thành nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu trong đời sống của người dân vùng cao Mù Cang Chải. Ngoài mục đích mua bán, trao đổi hàng hóa, chợ phiên còn là nơi giao lưu văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây.Những mặt hàng được bán ở chợ phiên khá phong phú nhưng chủ yếu là các sản vật của núi rừng hay những mặt hàng do chính người dân nơi đây làm ra như: mật ong, nấm hương, mộc nhĩ, thóc, ngô, đậu tương, các loại rau, thổ cẩm…Đàn ông đi chợ thường mặc quần áo đen, còn chị em thì xúng xính trong trang phục sắc màu rực rỡ, tạo nên nét đẹp và không khí vui tươi cho ngày chợ.
 

Cung đường Chế Tạo  - Mường La
 

Một trong những xã sâu nhất của huyện Mù Cang Chải và nối thẳng sang huyện Mường La của Sơn La. Đường vào Chế Tạo nhiều năm về trước vô cùng khó bởi dốc cao, đường trơn trượt và lầy lội; quãng đường hơn 30km từ trung tâm huyện vào đến trung tâm xã nhiều khi mất cả nửa ngày, rồi nếu muốn tiếp tục sang Mường La sẽ lại mất thêm nửa ngày nữa. Tuy nhiên, trong một vài năm gần đây huyện Mù Cang Chải đã làm đường vào Chế Tạo, chưa hoàn thành toàn bộ nhưng cũng đã rút ngắn phần nào thời gian vào trung tâm xã. Phía bên kia, huyện Mường La cũng đã hoàn thành con đường khoảng hơn 10km đến sát với điểm giáp của xã Chế Tạo.

 
Cung đường Ngọc Chiến – Mường La
 

Ngọc Chiến là tên một xã của huyện Mường La, giáp với xã Nậm Khắt của Mù Cang Chải. Du khách đi xe máy từ Hà Nội lên, qua đèo Khau Phạ ngay phía bên tay trái là xã Nậm Khắt, từ đây có con đường nhỏ chạy xuyên sang Ngọc Chiến (bản Mường Chiến), đây là một xã với phần lớn dân cư là người Thái, trong bản có một vài dịch vụ du lịch chủ yếu khai thác theo một mạch suối nước nóng chảy qua xã này. Từ đây, tiếp tục có thể chạy ra huyện Mường La vào thăm thủy điện Sơn La rồi theo quốc lộ 6 về Mộc Châu – Mai Châu – Hà Nội.
Vào Ngọc Chiến các du khách có thể tắm suối nước nóng (ở đây vẫn còn suối nước nóng công cộng nhưng không dành cho khách ngoài, chỉ phục vụ người dân trong bản), thưởng thức các món ăn của người Thái như xôi nếp nương, thịt lợn nướng, gà đồi nướng…
 
  
Thác Pú Nhu
Thác Pú Nhu nằm ở bản Pú Nhu thuộc xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái, là một trong vô số thác nước không tên trên các dòng suối chảy từ Than Uyên về Mù Cang Chải. Cái tên Pú Nhu cũng do người dân tộc Mông ở đây đặt, mà theo lý giải của họ, Pú Nhu có nghĩa là suối.
Thác nằm cách quốc lộ 32 chỉ 1.5km, đi từ quốc lộ 32 vào 20m là nhìn thấy thác, nhưng điều kỳ thú ở đây là thiên nhiên đã khéo léo che chở con thác khiến cho du khách không thể nhìn thấy thác từ trên đường lớn.Đường vào thác khá là dễ đi, chỉ vượt qua một con suối nhỏ, băng qua một cánh đồng ngô là mình đã được tận hưởng cảm giác mát lạnh của con thác dữ.
 

Con thác cao hơn 20 mét, thổi bọt tung trắng xoá. Nước thác rất lạnh, vào mùa nóng nhất cũng chỉ 23 độ. Ngay bên dưới chân thác là một cái hồ tên là hồ Rồng, nơi đây người Mông không dám tắm, vì tương truyền có một con rồng đang ngủ yên dưới hồ, và dòng thác chính là nước do con rồng đó phun ra. Hồ dưới chân thác không sâu lắm, người không biết bơi có thể lội vào gần đến chân thác.


Thác Mơ
Thác Mơ nằm giữa đỉnh Nả Háng A và Nả Háng B thuộc địa phận xã Mồ Dề (huyện Mù Cang Chải). Trong hành trình chinh phục thác Mơ có 7 điểm ấn tượng để du khách dừng chân, thưởng ngoạn. Đi bộ khoảng 30 phút từ quốc lộ 32 vào đến chân thác, ngồi trên các bè mảng thả trôi, du khách sẽ cảm thấy như đang lạc vào cõi bồng lai tiên cảnh. Với những dòng thác chảy dài trong suốt, bọt tung trắng xoá, phía dưới là dòng nước trong vắt, trên cao là khoảng trời xanh với muôn màu hoa rừng nở.
 

Ở đây du khách sẽ thấy thác Mơ đẹp như một bức tranh nhiều màu sắc, với màu trắng hồng của hoa mơ, hoa mận, màu đỏ tươi của hoa chuối rừng, màu xanh trong của nền trời Tây Bắc, màu trắng trong tinh khiết của nước thác đầu nguồn, tất cả sẽ làm du khách khó quên. Nghỉ ngơi một lát, du khách đi tiếp đến điểm thác một tầng, dòng nước chảy theo hình xoắn ốc – là điểm lý tưởng để thưởng thức dòng nước sạch trong mát và có thể dùng lực chảy của dòng nước để mát – xa đôi bàn chân sau một chặng đường dài đi bộ.

 
Bản Thái
 

Qua chiếc cầu ở ngay trung tâm huyện (hướng đi Chế Tạo) rồi rẽ trái đi khoảng 1km sẽ tới bản Thái. Một ngôi làng nhỏ bình yên nằm giữ thung lũng, lưng tựa vào núi. Tới đây du khách có thể thưởng thức các món ăn đặc sản của người Thái, tắm nước lá thuốc theo cách cổ truyền của người Thái, nghỉ ngơi tại nhà sàn và cùng tổ chức các buổi giao lưu, đốt lửa trại.


Lao Chải
 

Từ trung tâm thị trấn Mù Cang Chải, đi về phía Than Uyên khoảng 10km các du khách sẽ tới được xã Lao Chải. Đường tới xã không hề dễ đi, nhiều đoạn đường nhỏ và trơn trượt (không nên đi khi trời mưa) nhưng vượt qua được nó du khách sẽ đến được với những thửa ruộng bậc thang hùng vĩ vô cùng.


ẨM THỰC KHI DU LỊCH MÙ CANG CHẢI

Xôi nếp Tú Lệ
Nếp Tú Lệ là một sản vật rất nổi tiếng từ xa xưa, nó được cấy trồng từ cánh đồng Mường Lò thuộc tỉnh Yên Bái.
 

 
Truyền thuyết kể rằng, thuở xa xưa, Ngọc Hoàng sai các nàng tiên mang giống nếp xuống trần gian, chọn đất mà gieo trồng cho dân. Các nàng tiên đi khắp vùng Tây Bắc, đến núi Kháu Pạ, thấy một thung lũng bằng phẳng, vừa rộng rãi, vừa đẹp đẽ, cây cỏ tốt tươi, các nàng tiên bèn hạ cánh, lấy vùng đất của bản Pha bây giờ làm nơi gieo trồng những hạt nếp giống mang từ trên trời xuống. Mấy tháng sau, nếp trổ bông, hạt chin vàng ươm, thổi thành xôi ăn rất ngon, hương thơm ngào ngạt. Thế là các nàng tiên quyết định giao lại cho những người dân Thái ở đây giống nếp quý hiếm này. Từ bản Pha, đời này qua đời khác, người dân bản địa tiếp tục gieo trồng loại nếp đó, lan rộng ra cả vùng Tú Lệ, Văn  Chấn. Người đời này quen gọi giống nếp đó gọi là Tú Lệ.
 

Cốm Tú Lệ
Xã Tú Lệ, huyện Văn Chấn (Yên Bái) từ lâu đã nổi tiếng với một loại nếp có hạt gạo to tròn, trắng trong. Thứ nếp này khi được đồ thành xôi thì có vị dẻo thơm đặc biệt, còn khi chế biến thành cốm thì lại có thêm hương vị thật ngọt ngào, thanh mát. Để làm ra những hạt cốm còn giữ nguyên được hương vị đậm đà, thơm dịu đầy sức quyến rũ mang nét đặc trưng của vùng cao Yên Bái, khi làm cốm, bà con người dân tộc Thái nơi đây đã phải rất công phu.  Khi lúa khum ngọn, hãy còn nguyên sữa thì cũng là lúc gặt đem về làm cốm. Lúa để làm cốm không được vò hay đập mà phải tuốt, sàng bỏ rơm và những hạt thóc lép, đem đãi qua nước rồi cho vào chảo rang. Bếp lò để rang cốm thường phải đắp xỉ than nhưng không đốt than mà dùng củi.
 

Chảo rang cốm thường bằng gang đúc, có như vậy từng hạt cốm khi rang xong sẽ không bị cháy mà mềm dẻo, thơm ngon. Cốm được rang trong lửa nhỏ, đảo liên tục sao cho nóng đều. Thóc rang xong, người làm cốm đợi nguội rồi cho từng mẻ vào cối giã. Thóc được giã đều và vừa tay khi thấy có trấu thì xúc ra xảy bỏ rồi lại giã tiếp.
Tùy theo độ non của lúa khi gặt mà người giã cốm sẽ ước lượng, trung bình khoảng 10 lần giã là hoàn tất. Cốm thường được ăn cùng với chuối chín, trái hồng đỏ chín cây hoặc cũng có thể dùng để nấu cháo vịt, xôi nếp, chè và nêm vào các món như: nem rám, tôm rán, thịt chiên…
 
Cá Hồi và Cá Tầm
 

Từ chân đèo Khau Phạ phía bên Tú Lệ đi lên khoảng 7km sẽ tới khu vực nhà hàng Khau Phạ, đây cũng là một trong những trang trại nuôi Cá Hồi lớn của Miền Bắc, số lượng cá nuôi ở đây lên tới 10.000 con, cá giống hoàn toàn được nhập và nuôi theo công nghệ từ Châu Âu. Nhiều món ngon từ Cá Hồi (hoặc Cá Tầm) được chế biến tại đây để phục vụ khách du lịch, nếu đi đoàn đông các du khách có thể vào làm nồi lẩu cho bữa trưa của mình.
 

Châu Chấu rang
 

Châu chấu có quanh năm nhưng nhiều nhất vào mùa gặt, khoảng tháng 5 và tháng 9. Vào mùa, châu chấu bao giờ cũng thơm ngậy, là món ăn hấp dẫn khi đến Mù Cang Chải.


Cua suối rang muối
 

Khác với các loại cua sống ở biển, ở ruộng, con cua suối thường sống trong các hốc đá trên suối ở vùng cao. Thịt cua suối thơm, chắc và có thể chế biến được nhiều món ngon trong đó có món Cua suối rang muối. Cua sau khi bắt về bóc mai, rửa sạch để cho ráo nước. Cho dầu vào chảo đun sôi, bỏ tỏi vào xào thơm sau đó cho cua vào đảo cho đều, rắc muối lên rang cho đến khi cua chín vàng. Tuy nhiên không phải lúc nào cũng có sẵn mà còn tùy thuộc vào thời gian du khách ở Mù Cang Chải. Du khách nên chủ động gọi điện đặt trước với các nhà hàng, quán ăn bởi thường các đoàn thường đi xung quanh chụp ảnh ở các điểm trước rồi mới về Thị trấn Mù Cang Chải để nghỉ ngơi, lúc đó thường đã muộn và hết đồ ăn.


Xôi ngũ sắc
 

Mù Cang Chải nổi tiếng với những thửa ruộng bậc thang đẹp mê hồn, nơi đây chính là mảnh đất sinh sôi nảy nở ra những hạt gạo nếp thơm dẻo không đâu sánh bằng. Từ thứ gạo nếp như hạt ngọc trời ấy người dân nơi đây sáng tạo ra rất nhiều món ăn được nhiều người yêu thích. Một trong số đó là món Xôi ngũ sắc Mù Cang Chải dẻo thơm và cũng là món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ của người Thái nơi đây.
 

Táo mèo Mù Cang Chải
Ở Yên Bái, cây Sơn Tra thường sống ở những vùng núi cao phía tây của tỉnh tập trung nhiều ở ba huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn – nơi có nền nhiệt độ đặc biệt, mùa hè nóng và nắng ảnh hưởng của gió lào, mùa đông chịu ảnh hưởng của giá lạnh vùng cao – có lẽ vì phát triển trong điều kiện tự nhiên và sinh sống cùng đồng bào dân tộc Mông như vậy mà Sơn Tra còn được mang một tên nữa là: Táo Mèo và có những tính năng kỳ diệu trong y học cũng như trong đời sống sinh hoạt của người dân.
 

Cây Táo mèo phát triển tự nhiên trên những cánh rừng, chiều cao trung bình chừng 7 – 10m, thân gỗ, tán lá rộng, được phát triển mạnh nhờ sự phát tán của con người, súc vật và muông thú do vậy cây mọc không tập trung mà có khoảng cách. Táo mèo ra hoa vào mùa xuân và cho thu hái quả vào mùa thu. Tháng 9, tháng 10 là tháng quả táo mèo chín rộ. Thời điểm này khắp các chợ huyện và nhiều nhất là chợ Ga Yên Bái ngập tràn táo mèo. Những người sành ăn không tham chọn quả to, đẹp mã mà thường lựa những quả nhỏ, quả có sâu vì đây mới thực là những quả táo chín thơm và ngọt.
 

ahaytravel.com